Kinh Duy Ma Cật chương 10: Phật Hương Tích
維摩詰所說經
Đại Chánh Tân Tu Đại Tạng Kinh – Tập 14 – Số 475 (Kinh Tập Bộ)
Vimalakirti Nirdesa Sutra – 維摩詰所說經 – Duy Ma Cật Sở Thuyết Kinh
Nước Trung Hoa – triều Hậu Tần (384~417) thời kỳ Ngũ Hồ Thập Lục Quốc
Tam Tạng Pháp sư Cưu Ma La Thập (344~413) Hán dịch từ Phạn văn năm 406
Tham chiếu Thuyết Vô Cấu Xưng Kinh của ngài Huyền Trang (602~664)
Tỳ kheo Thích Tuệ Sỹ (1943~2023) Việt dịch từ Hán văn
Nhà xuất bản Phương Đông xuất bản năm 2008
daithua.com biên tập năm 2020
Chương 10:
PHẬT HƯƠNG TÍCH
Lúc bấy giờ Xá Lợi Phất tâm niệm:
- Sắp đến giờ ăn. Các Bồ tát này sẽ ăn gì đây.
Duy Ma Cật biết ý đó, bèn nói:
- Phật đã dạy tám pháp giải thoát. Nhân giả đã thọ hành. Há lẫn lộn giữa sự muốn ăn và nghe pháp sao?
- Nếu ngài muốn ăn, xin chờ giây lát, sẽ được bữa ăn hiếm có.
Tức thì, Duy Ma Cật nhập định và dùng thần thông lực chỉ cho hội chúng thấy ở phương Trên, cách thế giới này vượt qua bốn mươi hai hằng hà sa số cõi Phật, có một nước tên là Chúng Hương, có Phật hiệu Hương Tích nay đang tại thế. Hương thơm của quốc độ này át hẳn mọi hương thơm của chư thiên trong các quốc độ khắp mười phương.
Trong quốc độ đó không có tên gọi Thanh văn và Bích chi Phật mà chỉ có chúng Đại Bồ tát thanh tịnh nghe Phật giảng pháp. Ở đó hương thơm tạo ra mọi thứ như lầu các, đất đai, vườn tược và hoa viên khiến chúng tỏa mùi thơm ngát. Còn thực phẩm thì có mùi thơm lan tỏa đến vô lượng thế giới khắp mười phương. Ngay lúc bấy giờ Phật và chư Bồ tát ở đó vừa cùng ngồi lại để thọ thực được dâng cúng bởi những người con của chư thiên thảy đều có tên là Hương Nghiêm, đều đã phát tâm cầu Giác ngộ tối thượng. Hết thảy hội chúng đều trông thấy cảnh này.
Duy Ma Cật nói với hội chúng:
- Trong chư tôn giả, ai có thể đến đó để xin phẩm thực của Đức Thế Tôn?
Nhưng do oai thần của Văn Thù Sư Lợi nên hết thảy chư Bồ tát đều im lặng. Thấy vậy, Duy Ma Cật nói:
- Nhân giả, đại chúng này há không thấy hỗ thẹn sao?
Văn Thù Sư Lợi đáp lại:
- Phật có dạy, không nên khinh thường người chưa từng học.
Khi ấy, Duy Ma Cật vẫn không rời chồ ngồi, ở ngay trước đại chúng, dùng thần lực tạo ra một vị hóa Bồ tát có thân tướng sáng ngời, oai nghiêm thù thắng bao trùm cả chúng hội, rồi nói với vị này:
- Ông hãy đi lên phương Trên, vượt qua bốn mươi hai hằng hà sa cõi Phật, có quốc độ tên gọi là Chúng Hương, có Phật hiệu Hương Tích, cùng với các Bồ tát vừa mới ngồi lại để thọ thực.
- Ông hãy đến chỗ đó, mang lời tôi mà thưa rằng, đảnh lễ Thế Tôn ở đó, thưa với ngài rằng: Duy Ma Cật cúi đầu lễ dưới chân Thế Tôn, vô vàn tôn kính, và thăm hỏi sức khoẻ Thế Tôn, ít bệnh, ít não, khí lực an ổn chăng? Nguyện xin chút thức ăn dư của Thế Tôn, mang về thế giới Ta Bà để làm Phật sự; để cho những ai hâm mộ pháp nhỏ được mở rộng sang đường lớn, và cũng để cho cho danh hiệu Như Lai được lan truyền khắp nơi.
Sau đó hết thảy hội chúng đều nhìn thấy vị hóa Bồ tát ngay trước đại chúng bay lên phương trên, đến cõi Chúng Hương, quỳ lạy dưới chân Phật ở đó, và lại nghe tiếng của hoá Bồ tát ấy nói, Duy Ma Cật cúi đầu lễ dưới chân Thế Tôn, vô vàn tôn kính, và thăm hỏi sức khoẻ Thế Tôn, ít bệnh, ít não, khí lực an ổn chăng? Nguyện xin chút thức ăn dư của Thế Tôn, mang về thế giới Ta Bà để làm Phật sự; để cho những ai hâm mộ pháp nhỏ được mở rộng sang đường lớn, và cũng để cho danh hiệu Như Lai được lan truyền khắp nơi.
Chư Bồ tát ở cõi đó trông thấy vị hoá Bồ tát này, tán thán là chưa từng có, tự hỏi không biết Thượng nhân này từ đâu đến? Thế giới Ta Bà ở chỗ nào? Thế nào gọi là những người hâm mộ pháp nhỏ? Các ngài liền hỏi Phật. Phật nói:
- Có một thế giới tên là Ta Bà, nằm ở phương Dưới cách đây vô số quốc độ bằng số cát của bốn mươi hai sông Hằng. Ở đó có Đức Phật hiệu Thích Ca Mâu Ni hiện đang ở giữa cõi đời xấu xa đầy năm điều uế trược mà phô diễn đạo giáo cho chúng sanh ưa thích pháp nhỏ.
- Ở đó còn có vị Bồ tát tên là Duy Ma Cật đã an trụ giải thoát bất khả tư nghì đang giảng pháp cho chư vị Bồ tát. Cho nên ông ấy đã tạo ra một vị hóa sứ giả để tán dương danh xưng và quốc độ này của Ta khiến các Bồ tát kia thêm phần công đức.
Chư Bồ tát lại hỏi:
- Vị đó là ai mà có thể biến hoa như vậy, có đức lực vô úy và thần túc lớn đến vậy?
Đức Thế Tôn đáp:
- Lớn lao thay! Ông ấy thường gởi các hóa sứ giả đến khắp mười phương quốc độ để thi hành Phật sự vì lợi ích của chúng sanh.
Nói xong, Đức Hương Tích Như Lai lấy một cái bát làm bằng các loại hương chứa đầy cơm thơm rồi trao cho vị hoá Bồ tát. Khi ấy, chín triệu Bồ tát ở đó đều lên tiếng nói:
- Chúng con muốn đến thế giới Ta Bà để đảnh lễ Phật Thích Ca, thăm Duy Ma Cật cùng chư vị Bồ tát ở đó.
Phật Hương Tích dạy:
- Có thể đi. Nhưng hãy thu lại mùi hương nơi thân của các ông để chúng sanh ở đó không sanh mê hoặc tham đắm. Các ông cũng nên thay đổi hình tướng mình, chớ để cho những người cầu đạo Bồ tát ở quốc độ đó xấu hổ, tự ty. Các ông cũng chớ có ý nghĩ khinh thường họ mà gây chướng ngại.
- Vì sao? Vì mười phương quốc độ đều như hư không. Vả lại, hết thảy chư Phật vì muốn giáo hóa người hâm mộ pháp nhỏ nên chưa hoàn toàn hiển bày quốc độ thanh tịnh đó thôi.
Lúc ấy, vị hóa Bồ tát nhận bát cơm thơm rồi cùng chín triệu Bồ tát kia, nương theo thần lực của Phật và của Duy Ma Cật, biến mất khỏi cõi thế giới ấy, trong phút chốc đều về đến nhà Duy Ma Cật.
Duy Ma Cật dùng thần lực biến hoá nên chín triệu tòa sư tử, trang nghiêm như đã nói trước. Các Bồ tát đều ngồi lên đó.
Giới hóa Bồ tát trao cho Duy Ma Cật bát cơm thơm mà mùi hương lan tỏa khắp thành Tỳ Xá Ly, rồi lan khắp Tam thiên Đại thiên thế giới.
Các Bà la môn, cư sĩ trong thành Tỳ Xá Ly ngửi được mùi hương ấy đều thấy thân ý thơ thới, đồng ca ngợi sự hiếm có này. Lúc ấy, vị đứng đầu các trưởng giả tên là Nguyệt Cái liền dẫn 84000 người đến nhà Duy Ma Cật. Thấy có rất nhiều Bồ tát ngự trên các tòa sư tử trang nghiêm, họ mừng rỡ, cung kính đảnh lễ chư Bồ tát và các vị đại đệ tử của Phật, rồi đứng sang một bên. Chúng quỷ thần và chư thiên khắp các cõi trời thuộc Dục Giới và Sắc Giới ngửi được mùi hương cũng tìm đến.
Lúc ấy, Duy Ma Cật mới nói với Xá Lợi Phất và các vị Thanh văn:
- Các Nhân giả, nay mời các vị dùng món cơm có hương vị cam lộ. Cơm này được xông ướp bằng hương đại bi của Như Lai. Đừng ăn cơm bằng ý hữu hạn, vì như vậy sẽ khó thể tiêu hóa được.
Có một vị Thanh văn nghĩ rằng:
- Cơm này ít; mà đại chúng thì đông. Mỗi người đều ăn, làm sao đủ?
Vị hóa Bồ tát liền nói:
- Đừng lấy đức nhỏ và trí nhỏ của Thanh văn đo lường phước huệ vô lượng của Như Lai. Nước của bốn đại dương còn có thể cạn, chứ cơm này vô tận. Nếu mọi người đều vo cơm thành viên lớn như núi Tu Di, ăn cho đến một kiếp vẫn chưa hết cơm.
- Tại sao? Vì đó là thức ăn còn dư của người đã thành tựu công đức của vô tận giới, định, huệ, giải thoát và giải thoát tri kiến; do vậy, không bao giờ cùng tận.
Bấy giờ, bát cơm này khiến cho cả đại chúng đều no đủ mà vẫn không vơi. Các Bồ tát, Thanh văn, trời và người, những ai dùng cơm này đều cảm thấy an lạc như chư Bồ tát ở hết thảy quốc độ Lạc Trang Nghiêm. Từ chân lông họ tỏa ra mùi thơm vi diệu như mùi thơm các loài cây trên cõi Chúng Hương.
Bấy giờ Duy Ma Cật hỏi các Bồ tát từ Chúng Hương đến:
- Hương Tích Như Lai giảng dạy bằng pháp gì?
Họ đáp:
- Như Lai ở quốc độ chúng tôi không dùng ngôn tự để giảng thuyết mà chỉ dùng các hương thơm khiến cho trời và người có thể thâm nhập luật hành. Mỗi Bồ tát ngồi dưới những cội cây hương, cảm nhận mùi hương vi diệu của cây mà chứng Tam ma địa Đức tạng.
Đoạn các Bồ tát lại hỏi Duy Ma Cật:
- Đức Thế Tôn Thích Ca Mâu Ni Phật giảng pháp như thế nào?
Duy Ma Cật đáp:
- Chúng sanh trên cõi này cang cường, khó chuyển hóa, nên Phật thuyết bằng ngôn ngữ cang cường để điều phục họ.
- Ngài nói rằng: Đây là địa ngục; đây là súc sanh; đây là ngạ quỷ; đây là các nạn xứ; đây là những nơi tái sanh cho kẻ ngu muội; đây là tà hành của thân; đây là quả báo cho tà hành của thân; đây là tà hành của miệng; đây là quả báo cho tà hành của miệng; đây là tà hành của ý; đây là quả báo cho tà hành của ý; đây là sát sanh; đây là quả báo của sát sanh; đây là sự lấy của không được cho; đây là quả báo của sự lấy của không được cho; đây là tà dâm; đây là quả báo của tà dâm; đây là vọng ngữ; đây là quả báo của vọng ngữ; đây là nói hai lưỡi; đây là quả báo của sự nói hai lưỡi; đây là ác khẩu; đây là quả báo của ác khẩu; đây là sự nói lời vô nghĩa; đây là quả báo của sự nói lời vô nghĩa; đây là tham lam; đây là quả báo của sự tham lam; đây là thù hận; đây là quả báo của sự thù hận; đây là tà kiến; đây là quả báo của tà kiến; đây là sự keo kiệt; đây là quả báo của sự keo kiệt; đây là sự huỷ giới; đây là quả báo của sự huỷ giới; đây là sự sân hận; đây là quả báo của sự sân hận; đây là sự lười biếng; đây là quả báo của sự lười biếng; đây là loạn ý; đây là quả báo của sự loạn ý; đây là sự ngu si; đây là quả báo của sự ngu si; đây là kết giới; đây là quả báo của kết giới; đây là trì giới; đây là phạm giới; đây là điều nên làm; đây là điều không nên làm; đây là sự chướng ngại; đây là sự không chướng ngại; đây là đắc tội; đây là không đắc tội; đây là dứt tội; đây là tịnh; đây là cấu uế; đây là hữu lậu; đây là vô lậu; đây là tà đạo; đây là chánh đạo; đây là hữu vi; đây là vô vi; đây là thế gian; đây là Niết bàn.
- Vì tâm tánh người khó chuyển hóa giống như vượn khỉ nên phải bằng nhiều phương cách giáo hóa để điều phục họ. Cũng như voi ngựa nếu không đánh đau thì không chế ngự được, những người mê muội trong thế gian này chỉ có thể thâm nhập luật bằng tất cả những lời gay gắt.
Nghe xong, các Bồ tát đều khen:
- Thật chưa từng nghe. Đức Thế Tôn Thích Ca Mâu Ni Phật đã ẩn đi vô lượng năng lực tự tại, hoá độ chúng sanh bằng pháp mà người nghe ưa thích. Các Bồ tát ở đây cũng nhẫn nại những khó nhọc, bằng vô lượng đại bi mà sanh nơi cõi Phật này.
Duy Ma Cật nói:
- Thật đúng như vậy. Chư Bồ tát ở cõi này có tâm đại bi kiên cố đối với chúng sanh. Việc làm lợi ích hết thảy chúng sanh của họ trong một đời hơn cả những người ở các cõi khác đã làm trong hàng trăm ngàn kiếp.
- Vì sao vậy? Vì họ đã thực hành mười thiện pháp mà các cõi Tịnh Độ khác không có. Mười thiện pháp đó là gì? Đó là:
- Lấy bố thí đối trị bần cùng.
- Lấy trì giới đối trị phạm giới.
- Lấy nhẫn nhục đối trị sân nhuế.
- Lấy tinh tấn đối trị giải đãi.
- Lấy thiền định khắc phục loạn ý.
- Lấy trí huệ dẹp tan vô minh.
- Nói pháp trừ nạn độ người khổ trong tám nạn.
- Dạy pháp Đại thừa cho người còn chấp pháp Tiểu thừa.
- Lấy thiện căn giúp người vô đức.
- Thường dùng tứ nhiếp pháp để thành tựu chúng sanh.
- Đó chính là mười thiện pháp.
Chư Bồ tát lại hỏi:
- Bồ tát thành tựu bao nhiêu pháp để ở trong thế giới này tu hành mà không ung nhọt, tái sanh Tịnh Độ?
Duy Ma Cật đáp:
- Bồ tát thành tựu tám pháp để ở trong thế giới này tu hành mà không ung nhọt, tái sanh Tịnh Độ. Đó là:
- Làm lợi ích chúng sanh không cầu báo đáp.
- Chịu thay chúng sanh hết thảy khổ não, và hồi hướng công đức đã làm cho chúng sanh.
- Tâm bình đẳng với chúng sanh bình đẳng, khiêm hạ vô ngại.
- Tôn kính chư Bồ tát như đối với chư Phật.
- Khi nghe kinh chưa từng nghe cũng không khởi nghi hoặc.
- Không đối nghịch với pháp của hàng Thanh văn.
- Không ganh tị vì người được cúng dường, không tự cao lợi đắc của mình, trái lại ở đó tự chế ngự tâm mình.
- Thường tự xét lỗi mình, không tranh tụng sở đoản của người, nhất tâm cầu thành tựu mọi công đức.
- Đó chính là tám pháp.
Sau khi Duy Ma Cật và Văn Thù Sư Lợi thuyết các pháp như vậy, hàng trăm ngàn chư thiên đã phát tâm cầu Giác ngộ tối thượng, và 10000 vị Bồ tát đắc Vô sanh Pháp nhẫn.